Sen kalbimin mehtabısın güneşisin
Sen ruhumun vazgeçilmez bir eşisin
Bir şarkısın sen ömür boyu sürecek
Dudaklarımdan yıllarca düşmeyecek
Ülkemizde müzik yapan değerlerin sonu ne yazık ki pek
mutlu sonlanmıyor… Çoğunluğun hayatı ya huzurevi köşelerinde ya da hastanelerin
yoğun bakımlarında tükeniyor. Bunlardan biri de 70’li yıllarda fırtına gibi
esen ve seslendirdiği “Samanyolu” şarkısı dillere pelesenk olan pop müziği
sanatçısı Berkant’tı…
Berkant Akgürgen’in ilk eşi Serpil Örümcer’i bir televizyon
kanalında bir muhabire demeç verirken izlemiştim. Örümcer, yurttaşlarımızın
büyük çoğunluğu gibi hayat pahalılığından, geçim sıkıntısından yakınıyordu. Dalıp
gittim… Gözlerimin önüne 1970’li yıllardaki Berkant ve “Bayan Bacak” lakaplı,
alımlı-çalımlı eşi Serpil Örümcer’le bir yıl kadar süren şaşalı evlilikleri ve
bu evlilikten doğan ve yoksullukla mücadele eden kızları Fulya geldi..
SÖNMEZ:
BERKANT SAMANYOLU’NA ÇIKTI
Berkant
26 Eylül 2012 tarihinde İstanbul’da özel bir hastanede yaşama veda etti.
Akciğer kanserine yakalandığında tedavisiyle ilgilenen Prof. Dr. Bingür Sönmez, ardından çok güzel ve
anlamlı bir açıklama yaptı. Sönmez; “O, 68 kuşağına sevmeyi, aşık olmayı
öğretti. ‘Onun Samanyolu’nu yeryüzüne indirdiğini’ söylüyorlar. Bence o
Samanyolu’na çıktı. Artık her gece Samanyolu’nda bir yıldız daha fazla”
demişti.
ÖRÜMCER:
SAMANYOLU’NU BENİMLEYKEN YAPTI
Serpil Örümcer, eski eşinin ölüm haberini
aldığında duygularını şöyle dile getirdi:
“Berkant’ın ölüm haberini duyunca çok
üzüldüm, sonuçta bir geçmişimiz var. Berkant ‘Samanyolu’nu benimleyken
yapmıştı. Flört ediyorduk o zamanlar.. 1971’de evlendik, bir yıl sonra da
boşandık. Keşke o şekilde ayrılmasaydık. Ben küs değilim, o bize küstü. Kızım Fulya
da babasını görmedi. Ama cenazesine gideceğim. Kimse buna bana mani olamaz”
diyordu.
ENGİN
HANIM: SAMANYOLU ONUN İÇİN BİR KAFTANDI
Serpil Örümcer’den sonra 1975 yılında evlendiği
Engin Akgürgen, oğulları Öykü ve Övgü ile taziyeleri kabul ederken; “Berkant’a hep ‘Samanyolu bir
elbise’ derdim. Onun için biçilmiş bir kaftandı” diye açıklama yaptı.
YAZAR
MURAT BARDAKÇI
Haberturk yazarı Murat Bardakçı, Berkant’ın ölümünden bir gün sonra “Samanyolu’nun
gerçek bestecisi” başlıklı bir yazı yazdı. Bardakçı, “Geçen hafta Neşet Ertaş’ın
ardından sıra Berkant’ta imiş, şimdi de onu uğurluyoruz” dedikten sonra şunları
söylüyor:
“Berkant’ın ne zaman bahsi geçse,
hatırlara hemen onun okuduğu ve seneler boyu dilinden düşmemiş olan ‘Samanyolu’
şarkısı gelir ve şarkının ‘Metin Bükey’in bestesi’ olduğu söylenir…
Acaba öyle mi, yani memleketin en meşhur
nağmelerinden olan bu eser hakikaten Metin Bükey’e mi ait?
Murat Bardakçı, Berkant’ın ardından,
Samanyolu konusunda, yedi sene önce yayınladığı bir açıklamaya tekrar yer vererek,
şunları kaydediyor:
“Eserin aslında kime ait olduğu, 2005
Şubat’ında da tartışılmıştı. Türk Müziği’ne ‘Buruk Acı’, ‘Gökyüzünde yalnız
gezen yıldızlar’, ‘At kadehi elinden’, ‘Sarmaşık gülleri’, ‘Sürülmez sefa
çekilmez cefa’, ‘Nasıl geçti habersiz o güzelim yıllarım’, ‘Mavi gözlü sarışın
kız’, ‘Bu gece son gecemiz’ ve ‘Saçın yüzüme değse telini kıskanırım’ gibi çok
sayıda eserler vermiş olan Teoman Alpay, 13 Şubat 2005’te vefat etmişti..
Ardından çıkan yazılarda şarkılarından bahsediliyor ve besteleri hatırladıktan
sonra Samanyolu’nun ‘sözlerinin’ ona ait olduğu söyleniyordu.
MÜJDE
AR: ŞARKININ BESTELENMESİNE ŞAHİDİM
Bardakçı, o günlerde uzun zamandır
görüşemediği sinema sanatçısı Müjde Ar’ın kendisini aradığını ve kendisine bir
açıklama yapacağını söylediğini, anlattıklarını yayınladığını belirtiyor. Müjde
Ar’ın Samanyolu’nun sözlerinin bir kısmının annesi Aysel Gürel’e, bestesinin de
annesinin erkek arkadaşı Teoman Alpay’a ait olduğunu ve “Şarkının 1960’larda
bestelenmesine bizzat şahidim” dediğini aktardığını hatırlatıyor.
Murat Bardakçı, “Müjde Ar’ın
anlattıklarını, Berkant’ın ardından yeniden ve aynen naklediyorum” diyor, şöyle
devam ediyor:
“Teoman Ağabey bir gün bir İzlanda
şarkısı getirdi ve Türkçe söz yazması için anneme okudu. Annem, şarkıya
hatırımda kaldığı kadarıyla ‘Sarı Güneş’ gibisinden bir söz yazdı ama Teoman
Ağabey beğenmedi. Sonra oturdu, kendisi bir söz yazdı ama bu sözleri İzlanda
şarkısına koymaktan vazgeçti ve başka bir eser olarak besteledi, adına da
‘Samanyolu’ dedi. Annem, o sırada güftedeki bazı kelimeleri değiştirdi ve ilk
mısradaki ‘güneş’ sözünü de zorla koydurttu. Teoman Ağabey’in şarkıyı
Atikali’deki evimizdeki Vezüv marka gaz sobasının önüne taburesini çekerek
elindeki udla ve çıplak ayakla bestelemesi hâlâ gözümün önündedir. Samanyolu
işte böyle doğdu ve şarkıyı ilk dinleyen müzisyen, o zamanın meşhur bestecisi
Şekip Ayhan Özışık oldu.
PEÇETEYE
YAZIP VERMİŞ
O senelerde çok büyük maddi sıkıntı
çekiyorduk. Teoman Ağabey durmadan içiyordu. 23 kuruşluk Marmara şarabını bile
zorla aldığımız, Teoman Ağabey’in bestelerini bir şişe içki parasına verdiği
günler olurdu. Hattâ, bazı bestelerinin notasını elinden döverek almışlardı. Bestelerini
böyle dağıtması yüzünden annemle sürekli münakaşa ederler, annem akşamları
‘Notalar nerede?’ diye sorar, başkalarına verdiğini, öğrenince tartışırlardı.
Teoman Ağabey, eserlerinin başkasının adıyla çıkmasına aldırmaz, sadece
içkisiyle mutlu olurdu. Annemle ayrılmalarının sebebi de bu içkisi oldu.
Samanyolu’nun notasını da bir gün
peçeteye yazıp Metin Bükey’e vermiş. Bükey, şarkının yıllar sonra Avrupa’da da
tanınması üzerine vicdan azabı çektiğinden olacak, Teoman Ağabey’e arada bir üç
kuruş para gönderirdi.
Bu açıklamayı, bana seneler boyunca
babam kadar yakın olan Teoman Ağabey’e hissettiğim vicdani borcumu ödemek için
yapıyorum…”
“ŞARAPÇI
KEMAL”
Teoman Alpay’ın içkiye olan düşkünlüğü
anlatılırken, araya bir anekdotla
gireceğim… Çocukluğumda (1960’lı 70’li yıllar) en ucuz içki şaraptı.
Mahallemizin fakir insanlarının ve gençlerinin bütçeleri bu şaraplara ancak
yeterdi. Mahallemiz olan Esenler-Çiftehavuzlar Mahallesi Çiğdem sokakta babamın
amcasının bir bakkal dükkânı vardı; rafların en yükseğinde de sıra sıra dizili
Marmara şarapları bulunurdu; şişesi 25 kuruştu.
Bu şarapların daimi müşterisi ise hiç
ayık gezmeyen, ama işini de çok iyi yapan Giresunlu sıvacı ustası “Şarapçı Kemal”di. Şarapçı Kemal, her
akşam iş bitimi bu bakkala gelir, şarabını alır bir gazete kâğıdına sardırır özenle
koynuna sokardı. Bu koyuna “gizleme!” işinden sonra ya evine ya da o yıllar
Davutpaşa Kışlası askerlerinin eğitim yaptığı çayırlık alana giderdi. Unutuyordum!
Bafra sigarasını da almayı unutmazdı… Kafayı bulduktan sonra da sallana
sallana, kendi kendine küfürler ederek evinin yolunu tutardı.
Hatırladığım kadar ağzında hiç diş
yoktu. Ayıkken çok konuşmazdı ve kimseye küfür ettiği ise duyulmuş değildi. Nedendir
bilinmez ama kafayı bulunca en çok küfrü Almanya’da işçi olarak çalışıp sonra
yurda dönen, evinde oturduğu ağabeyi Yakup’a ederdi. Bir bakardık yalınayak Şarapçı
Kemal önde, ağabeyi peşinde çayıra doğru bir kovalamaca başlardı. Çok zaman
yakalayamazdı (belki de yakalamak istemiyordu), ama yakaladığında da canına
okurdu…
YILMAZ
ÖZDİL VE SAMANYOLU
Berkant öldüğünde Hürriyet gazetesinde
köşe yazarlığı yapan Yılmaz Özdil de
“Samanyolu” başlıklı bir yazı kaleme aldı.
“Bir şarkısın sen, ömür boyu sürecek,
dudaklarımdan yıllarca düşmeyecek” filan ama… Hiç merak ettiniz mi, şehirde
değil, kerpiç haneli köyde dünyaya gelen Berkant, ortaokuldayken, piyano
çalmayı nerden biliyordu?” diyerek yazısına başlayan Özdil, şunları söylüyor:
“74 yaşında rahmetli oldu… Teee 65 sene
evvel, ilkokuldayken, memleketin yüzde 90’ında radyo bile yokken, mızıka ve
akordeon çalmayı kimden öğrenmişti? Henüz 14 yaşındayken, Frank Sinatra, Dean
Martin, Nat King Cole şarkılarından oluşan repertuvara nasıl sahip olabilmişti?
Dedim ya, 1938’de köyde dünyaya gelen çocuk… 18 yaşındayken orkestra kurmayı,
hangi vizyonla akıl etmişti? Saksafon çalmayı?”
Özdil, “Çünkü…” diyor ve şöyle devam
ediyor:
“Babası Hasan Akgürgen’in Köy Enstitüleri’ndeki görevi nedeniyle Ankara’nın
Hasanoğlan Köyü’nde dünyaya gelmiş, ilkokula Hasanoğlan Köy Enstitüsü’nde
başlamış, babasının tayini gereği, Bilecek’e Denizli’ye gitmiş, ama, ailesi
tarafından hep ‘köy enstitüsü ruhu’yla büyütülmüştü.
Berkant’ın temel eğitimini aldığı
Hasanoğlan Köy Enstitüsü’nde, Ankara Konservatuvarı’nın saygın ustalarının
klasik müzik öğrettiklerini anlatan Özdil, 1945 senesinde Hasanoğlan Köy
Enstitüsü’nün enstrüman demirbaşının; 259 mandolin, 55 keman, 37 bağlama, 8
akordeon, 3 piyano, 3 davul, 1 metronom ve 1 pikap olduğunu sıralıyor..
Yılmaz Özdil, “Harika Çocuk”lar Suna Kan ve İdil Biret’in enstitüye misafir olarak getirildiğini, çocuklara
piyano ve keman dinlettirildiğini de yazıyor.
Özdil, çocukların enstitülerde resim
yaptıklarını, voleybol oynadıklarını, sinema salonuna ve tiyatro salonuna sahip
olduklarını ifade ederek, şunları kaydediyor:
“Bedri Rahmi Eyüboğlu bir hatırasını
şöyle anlatmıştı: ‘Hasanoğlan Köy Enstitüsü’ne gitmiştik. Okulun hayvanlarını
barındıran ahırda bir çocuk gördüm. Gece nöbeti ona düşmüş, elinde kitap vardı,
dalmıştı. Shakespeare okuyordu. Okuduğunu nasıl kavradığını, ertesi gün
oynadıkları piyeste gördük.’
Mozart, Vivaldi, Beethoven dinliyorlar;
Gorki, Tolstoy, Zola okuyarlardı. Moliere’in Kibarlık Budalası’nı, Sofokles’in
Kral Oedipus’unu, Gogol’un Müfettiş’ini sahneliyorlardı. Mesela, bir mezuniyet
töreni programı sırasıyla şöyleydi: İstiklâl Marşı, bağlama konseri, türküler,
mandolin konseri, koro, Anton Çehov’un Bir Evlenme Teklifi, diploma takdimi,
topluca zeybek…”
“ŞARKININ
İÇİNDE SAMANYOLU GEÇMİYOR”
“Tüm zamanların, gelmiş geçmiş en şöhretli
şarkısı Samanyolu’nu ölümsüzleştiren, dede’den torun’a nesiller boyu adeta marş
gibi ezberleten Berkant, işte bu ruh’un Türkiye’ye armağanıydı” diyen Yılmaz
Özdil, yazısını şöyle tamamlıyor:
“İşin ekstra enteresan tarafı… Romantizm
tarihimizin en önemli şarkısının adı Samanyolu ama, şarkının içinde tek kelime
Samanyolu geçmiyor. Tıpkı, eğitim-öğretim tarihimizin en önemli parçası Köy
Enstitüleri’nin, dörtdörtlük olduğu söylenen imamlı-tarikatlı eğitim
sistemimizin içinde geçmemesi gibi.
Özetle. Samanyolu dediğin… Görmek
isteyene. Görmek istemeyene… Teleskop versen, hikâye..”
SEZEN
CUMHUR: TÜRK POP MÜZİĞİ ONUNLA BAŞLADI
Berkant’ın birçok şarkısının söz yazarı Sezen Cumhur Önal, bugünkü Türk pop
müziğinin Berkant’la başladığını belirtiyor, şöyle diyor:
“Onunla birlikte benim sözünü yazdığımı,
Berkant’ın seslendirdiği pek çok şarkıya imza attık. Radyolarda yabancılar gibi
şarkılar söylemek marifet değil. Bizim dönemimizde tüm sanatçılar Fransızca
söylemeyi marifet sayardı. Türkiye popüler müziğinde Berkant’ın pek çok şarkısı
vardı. ‘Samanyolu’ son şarkısı idi. Bugün yapılan pop müziğini ben müzik olarak
görmüyorum. Normalde güzel Türçemiz Batı müziğine aykırıdır. Ama biz Türkçeyi
güzel kullanan şarkılar yaptık. Son dönemlerde çok yorgun olduğunu
gözlemliyordum. Çok sigara içiyordu.”
ATİLLA DORSAY: O ŞARKI ULUSAL HAZİNEMİZ
Sinema yazarı Atilla Dorsay, yıllar boyu hiçbir şarkının “Samanyolu” kadar
sevilip benimsenmediğine ve kitlelere bu kadar mal olmadığına vurgu yaparak, “O
şarkı ulusal hazinemiz oldu” diyor.
Müzik yazarı Naim Dilmener, Berkant’ın popun erken döneminde ünlendiğini ve bu
ününü popun yerleşmesi ve yükselmesi için kullandığını belirterek, “Parada
pulda gözü olmadı. Kısa vadede tuhaf gibi görünüyor böyle bir tavır ama uzun
vadede doğru ve haklıdır. Mekânı Samanyolu’nun en manzaralı köşesi olsun” diye
konuşuyor.
MURAT MERİÇ: SAMANYOLU BERKANT’IN ÇÖKÜŞÜDÜR
“Berkant’ın esas önemi ilk olmasıdır”
diyen müzik yazarı Murat Meriç ise
şunları kaydediyor:
“Bu ülkenin ilk meşhur solistlerindendir.
Türkiye’de ‘aranjman devri’ denilen dönemi başlatan kişidir. Yabancı şarkılara
Türkçe söz yazma modasının ilk erkek solistiydi. Berkant’ı Samanyolu şarkısıyla
tanırız, ancak bence Samanyolu onun çöküşüdür. Ben Samanyolu şarkısını sevmem
çünkü şarkı ona o kadar yapıştı ki bu şarkı onun çöküşünü getirdi. Sahnenin
hakkını veren bir isimdi. 70 sonrasında yaptığı bütün işlerde Samanyolu’na
dönüş yapmak durumunda kaldı. Onun ötesine geçemedi. Samanyolu sonrasında
yaptığı çok güzel 45’lik plakları var. Ancak ondan beklenti hep Samanyolu
olduğu için sonraki dönemlerde hep Samanyolu şarkısına dönmek zorunda kaldı.” “Samanyolu’nun şanslı yorumcusuydu” diyen
müzik yazarı Cumhur Canbazoğlu da
şunları söylüyor:
“Berkant marş haline gelmiş bu şarkı
sayesinde Türk pop tarihinde silinmeyecek bir yer edinmeyi başarmıştı. Adı ‘Bay
Samanyolu’na çıkmıştı, ama ‘tek şarkılık adam’ olmanın çok ötesinde değerler
kattı müzik dünyamıza… Müzik camiası onu kolay unutsa da ‘ömür boyu sürecek
şarkı’yla gönüllerden, kulaklardan hiç eksik olmadı.”
HINCAL ULUÇ: NEREDEYSE MİLLİ MARŞA
DÖNEN ŞARKI
Yazar Hıncal Uluç, Berkant’ın Ankara Kurtuluş Lisesi’nden arkadaşı
olduğunu vurgulayarak, Murat Meriç’in “Samanyolu onun çöküşüdür” sözlerine
katıldığını belirtiyor. Uluç, şöyle devam ediyor:
“Bay Samanyolu diye anılan adam için bunu
söylemek kolay mı? Ama gerçek… Çok ama çok iyi bir şarkıcı olan Berkant,
Samanyolu’nun altında ezildi resmen…
Neredeyse milli marşa dönüşen ve hemen
herkes tarafından, yerli yersiz her fırsatta söylenen şarkı öyle büyüdü, öyle
büyüdü ki, Berkant’ı altına aldı. Yaptığı her şeyde yeni bir Samanyolu
beklendi. Olmadı tabii.. Şarkı şarap gibi eskidikçe kıymetlenir, her gün daha
popüler olurken, Berkant popülaritesini aynı hızla yitirdi.”
İşte o unutulmaz şarkının sözleri:
Sen kalbimin mehtabısın güneşisin
Sen ruhumun vazgeçilmez bir eşisin
Bir şarkısın sen ömür boyu sürecek
Dudaklarımdan yıllarca düşmeyecek
Ruhum sensin kalbim senenin ömrüm senin
Yıllar geçse ölmeyecek bende sevgin
Bir şarkısın sen ömür boyu sürecek
Dudaklarımdan yıllarca düşmeyecek
Uzaklara kaçıversek seninle biz
Birgün elbet göze gelir bu sevgimiz
Bir şarkısın sen ömür boyu sürecek
Dudaklarımdan yıllarca düşmeyecek
(Not: Alıntılar
gazetelerden)
(Süleyman Boyoğlu)
