Franz
Babinger, “Simavna Kadısıoğlu Şeyh Bedreddin” kitabıyla ilgili şöyle diyor:
“Bu çalışmanın ana hedeflerinden biri, Şeyh
Bedreddin’in liderliğinde başlayan başkaldırının tarihsel dokularını sunmaktır.
Başkaldırının psikolojik boyutları aktarılırken, başlangıç nedenleri de irdelendi.
Hareketin çıkış noktası ve sonrası tanımlanıyor. Başkaldırıyı kimlerin
desteklediği, kimin ve neden karşı olduğu ortaya konuluyor.
Anadolu’da var olan Şii ve Bâtıni
akımların ayaklanma kapsamında oynadıkları rolleri irdeleniyor.”
Babinger,
tüm bu verilerden yola çıkarak, Kızılbaş-Safevi Devleti’nin öncülüğünde
başlayan ve kendi sınırlarını aşan öğretinin geniş kitleler tarafından neden ve
nasıl kabul gördüğünün de sorgulandığını vurgulayarak, şöyle devam ediyor:
“Şah İsmail liderliğinde başlayan ve kısa
sürede genişleyip tüm bölgeyi kapsayan Kızılbaş-Safevi Devleti’nin başarısında
Şah İsmail ile Şeyh Bedreddin’in rolleri irdeleniyor. Hızlı bir şekilde
güçlenen Kızılbaş-Safavi Devleti’nde dervişlerin oynadıkları rollerin yanı sıra
Şeyh Bedreddin’le olan bağları hakkında bilgiler aktarılıyor.
‘İriş Dede Sultan İriş!’ nidası ile
‘Yetiş Rabbimiz İsa Yetiş!’ seslenişi arasındaki benzerlik ve psikolojik
bağlantı sorgulanıyor. Kutsanmış olduğuna inanılan ‘Dede Sultan’ın Efes’te
çarmıha gerilişi sırasında ödün vermez duruşu ve yeniden dirilişe olan inancın
dışa vurumu anlatılıyor.”
Şeyh Bedreddin'in Sultanahmet'teki 2. Mahmud Türbesi'nin içindeki mezarı...
(Yazı ve Fotoğraflar: Süleyman Boyoğlu)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder